کاربرد میکروبیولوژی در کنترل کیفیت محصولات آرایشی و بهداشتی

بیشتر محصولات آرایشی و بهداشتی حاوی آب، ترکیبات آلی کربن دار و مواد مغذی برای پوست و مو هستند. این مواد در کنار هم شرایط رشد انواع میکروارگانیسم ها را فراهم می کنند و در دما و pH مناسب محیط بالقوه پرورش این میکروب ها هستند. اگر محتوای میکروبی موجود در این محصولات مطابق با استانداردهای کیفی نباشد، می تواند منجر به بروز مشکلاتی مانند تغییر رنگ، بو، ایجاد گاز حاصل از تخمیر، تجزیه یا تغییر بافت محصولات شوند. از آن جا که این محصولات مستقیم با چشم، پوست و موی افراد تماس دارند، در صورت بروز چنین مشکلاتی باعث آسیب خواهند شد. آزمایش های دقیق میکروبی در کنترل کیفیت محصولات آرایشی و بهداشتی تضمین اساسی برای اطمینان از کیفیت آن ها است. 

تمرکز اصلی این مقاله بر ارائه روش ها، تجهیزات آزمایشگاه میکروبی محصولات آرایشی و بهداشتی و معرفی معتبرترین شرکت ها برای خرید تجهیزات با کیفیت است. 

آزمایشگاه کنترل کیفیت میکروبی صنعت آرایشی و بهداشتی 

صنایع غذایی، صنعت شیر و لبنیات، داروسازی و محصولات آرایشی و بهداشتی که به صورت مستقیم در سلامت افراد جامعه نقش دارند، انجام آزمایش ها میکروبیولوژی عمدتا با هدف بررسی و کنترل میکروارگانیسم ها در مرحله کنترل کیفیت این محصولات بسیار مهم و تاثیر گذار است. 

آزمایش های میکروبی مشخص می کنند که میکروارگانیسم هایی و در چه شرایط محیطی می توانند در محصول مورد نظر رشد کنند. از طرف دیگر مقدار مجازی از آن ها که تحت هیچ شرایطی آسیب زا نیستند را بررسی و با استاندارد ها تطابق می دهند. 

در واقع هدف اصلی که آزمایشگاه میکروبی صنایع آرایشی و بهداشتی دنبال می کند، شامل تعدا کل باکتری ها و بررسی باکتری های بیماری زا است. باکتری های بیماری زای شناخته شده تعداد زیادی هستند. با توجه به دستوالعمل های مربوط به کنترل میکروبی محصولات آرایش و بهداشتی که در وبسایت استاندارد ملی ایران با جزییات آورده شده اند، می توانید محصولاتی سالم و مناسب مصرف در جامعه ایران، به دست مصرف کنندگان برسانید. این آزمایش ها به دسته خاصی از میکروارگانیسم ها که در این چنین محصولات خطرزا هستند، محدود می شوند. بنابراین با بررسی داده های به دست آمده نه تنها می توانید از سلامت محصولا اطمینان حاص کنید، بلکه روی بسته بندی شرایط نگهداری ویژه برای سالم ماند محصولات خوراکی و آرایشی و بهداشتی را نیز قید می کنید تا این کالا ها در حین مصرف نیز دچار آلودگی های میکروبی نشوند. 

روش انجام تست های میکروبی در صنعت تولید محصولات آرایشی و بهداشتی

مناسب ترین روش این است که از هر بچ تولید شده حداقل دو واد نمونه تصادفی برداشته شود. برای انجام تمام آزمون های میکروبی حداقل مقدار نمونه باید ۱۰ گرم یا ۱۰ میلی لیتر باشد. 

نمونه ها باید سریعا شماره گذاری و ثبت شوند. بهتر است به محض دریافت نمونه تست ها انجام گیرند. در صورتی که بنا به هر دلیلی امکان شروع آزمایش ها فراهم نبود، باشد نمونه ها در جای خشک و خنک نگهداری شوند. بسیار مهم است که هیچ کدام از نمونه ها منجمد نشوند و در معرض آلودگی  قرار نگیرند. 

تجهیزات آزمایشگاهی ضروری آزمایشگاه های میکروبی صنایع آرایش و بهداشتی 

تجهیزات آزمایشگاه آرایشی و بهداشتی برای انجام تمام تست های میکروبی شامل موارد زیر است: 

• آون آزمایشگاهی
• انکوباتور
• اتوکلاو
• یخچال و فریزر آزمایشگاهی 
• هود لامینار یا هود میکروبی
• کلنی کانتر
• ترازو آزمایشگاهی 
• بن ماری یا حمام آب گرم آزمایشگاهی 
• پی اچ متر
• انواع محیط های کشت 
• دما سنج آزمایشگاهی
• سمپلر یک کانه و چند کاناله
• شیکر آزمایشگاهی 
• میکروسکوپ
• انواع شیشه آلات مانند پتری دیش، بشر، ارلن، بالن حجمی و …. 

مهم ترین آزمایش میکروبی محصولات آرایشی، کشت باکتری ها در ظروف مخصوص کشت است. با استفاده از کلنی کانتر و میکروسکوپ، باکتری های کشت شده از نظر کلنی و سپس تعداد کلی بررسی می شوند. 

سخن پایانی

آلودگی میکروبی محصولات آرایشی نه تنها بر کیفیت خود محصول تأثیر می گذارد، بلکه به طور جدی سلامت و ایمنی مصرف کنندگان را به خطر می اندازد. بنابراین ضروری است با دقت کامل و طبق استانداردهای ملی تضمین کیفیت این گروه از محصولات آزمایش های میکروبی توسط پرسنل آموزش دیده، با تجربه و با وجدان انجام شوند. تجهیزات آزمایشگاهی دقیق و استاندارد نیز در انجام آزمایش بسیار مهم است.

 یکی از منابع معتبر برای خرید انواع تجهیزات آزمایشگاهی، شرکت رویان ایران، مرجع تخصصی فروش تجهیزات آزمایشگاهی، است. یکی از خدمات مهم این مجموعه طراحی و تجهیز انواع آزمایشگاه ها با همکاری با متخصصان است و تمام دستگاه های مورد نیاز برای انجام تست های میکروبی و شیمیایی را با بالاترین کیفیت و بهترین قیمت در اختیار تولیدکنندگان محصولات شونده، آرایشی و بهداشتی قرار می دهد. در نهایت اطمینان حاصل می شود که نتیجه آزمایش های میکروبی که میکروارگانیسم های موجود در این محصولات را رصد می کنند، مطابق مقررات و استاندارد است و محصول فاقد آلودکی میکروبی و ایمن برای مصرف افراد خواهد بود.